Een kind leert sociale vaardigheden aan de hand van, gebeurtenissen, voorbeelden en een stukje eigen inzicht. Wanneer het stukje inzicht troebel is, doordat sociale informatie net even iets anders binnen komt in het hoofdje, is het aanleren van sociale vaardigheden, of welke vaardigheden dan ook soms best ingewikkeld. Normaal gesproken leert een kind snel, het begint met het nadoen van mama, kopiëren van gedrag van leeftijdsgenoten tot gewoon je neus eens figuurlijk stoten en een kind weet vervolgens hoe je kan reageren. Bij autisme echter is deze leerweg een stuk minder soepel, en hoewel er wel ergens in de massa de informatie op wordt geslagen, is de weg naar de informatie soms wat lastiger… De puzzeltijd wordt groter en in een sociale situatie haakt de ander af terwijl het kind met autisme nog aan het bedenken is hoe ook al weer te reageren. Wanneer de informatie niet 1,2 of 3 maar wel 20 keer is aangeboden, is de informatie steeds wat beter te vinden. Geen probleem ieder zijn eigen tijd, maar hoe zorgen we nu dat een kind sociaal dan niet meteen buiten de boot valt. Hoe bieden we sociale informatie aan. Wanneer je peuter of kleuter in de speeltuin je vragend aan staat te kijken, vastloopt in het spel of zich afzondert, is het niet zo raar dat je als ouder de situatie probeert te leiden.. Echter wordt je toch wel raar aangekeken als je naast je 10 jarige dochter tegen een andere 10 jarige tips gaat staan geven hoe ze het nu het beste op kan lossen… geloof me die andere 10 jarige denkt, dag daar begin ik niet aan, wat een rare moeder heeft dat meisje… Waarop je 10 jarige dochter helemaal niet meer snapt hoe het werkt. Gelukkig hebben we een stukje logeeropvang, waarin juist dat nu mooi opgevangen wordt, en er geoefend wordt met samenspel maar ook met vriendschappen sluiten en onderhouden. Als een begeleider erbij komt staan en het speels oppakt is die toch een heel stuk minder raar als die moeder… (moeder zijn natuurlijk ook echt raar voor tieners). Maar wat kunnen we nu thuis doen… Het antwoord kwam vanzelf, en werd onverwacht duidelijk.
Tijdens mijn 2e zwangerschap kocht ik het boekje Nijntje krijgt een broertje… Ok het zou een zusje worden maar de boodschap was duidelijk.. Een sociaal verhaal die een hele hoop duidelijk leek te maken.. minimaal 3 maanden lang heb ik volgens mij dagelijks dat boekje voorgelezen. Zo kon ik mijn peuter het beste voorbereiden… Boekjes kregen een belangrijke plek, zonder erover na te denken, Belangrijke gebeurtenissen vroegen om passende boekjes, en de voorleesmomenten worden nu nog steeds gekoesterd, al luister je als 12 jarige toch wel wat op afstand mee, of vraag je je Minecraft encyclopedie voor te lezen (kan je vertellen, ik weet nu onwijs veel van alle Mincraft dingen, zonder ooit het spel gespeeld te hebben). Op het moment dat mijn jongste echter zelf aan het lezen ging, liep ze vast… Verdenking en later bevestiging dyslexie.. Ze verloor haar interesse voor boekjes, want de basis boekjes deden haar niets.. Pas toen we boekjes vonden die paste bij haar interesses leek ze wat moeite te willen doen, al ging het niet van harte… Tot we Heksie vonden, een heks met dyslhexie…. De faalangst, de fouten, de dansende letters ineens kon ze het plaatsen, en samen hebben we lachend het boekje gelezen… Ze was niet alleen, het was vervelend, maar geen ramp.. Haar interesse in lezen weer naar voren getoverd door de grappige Heksie. Boeken werden niet meer alleen voorgelezen, er werd nu samen gelezen en er werd zelf gelezen. Haar zelfvertrouwen groeide en de boekenwurm geboren..
Leren doe je als je je veilig voelt, als je goed in je vel zit en als je er voor openstaat. Boeken werden een veilige wereld, en in een veilige wereld kan je leren. Naast gezellige boeken vol sprookjesfiguren, fantasie en wilde avonturen werd er vooral ook naar boeken gezocht die aansloten bij wat er bij de kinderen speelde, over alledaagse zaken maar ook over Autisme en ADHD.. Op het moment dat het met mijn dochter niet zo lekker ging en ze met niemand wilde praten. Haar gevoel en hoofd zo chaotisch waren dat ze het even niet meer wist, lazen we “De goudvisjongen”.. En na het 1e of 2 hoofdstuk klonk er een klein stemmetje naast me…. “Mama, dat gevoel heb ik soms ook….” Een boek opende het gesprek, gaf een doorgang om weer te kunnen praten, en hoe… Van OCD tot niet naar school kunnen, uit angst.. Van pesten tot aan een prachtige vriendschap die zo fragiel ontstaat.. De gesprekken die het losmaakte zo mooi, zo kwetsbaar en zo leerzaam, Niet alleen voor haar maar zeker ook voor mij.. Samen met mijn dochter heb ik geleerd dat een boek meer is dan je veilige wereldje waar je je in op kan sluiten. Samen hebben we geleerd wat we intuïtief al deden, boeken gebruiken al sociale ondersteuning, al hebben we het nu gewoon een stapje verder ontwikkeld….
Er zullen nog vele boeken volgen, vele mooie gesprekken volgen en ik hoop de lezers van mijn blog wat vaker mee te kunnen nemen naar de mooie wereld van boeken, de wijze lessen die wij eruit halen en de mooie gesprekken die eruit volgen.
